Beynəlxalq mübadilə proqramları

İslandiya mədəniyyətinin ən təcrid olunmuş yeri – Havay adalarıdır, ən yaxın qitəyə (ABŞ ərazisinə) olan məsafə 3700 kilometrdir. Bu, ümumiyyətlə, dünyada ən təcrid olunmuş yerlərdən biridir. Bəlkə də buna görə Havayda ABŞ-da ən yüksək həyat müddəti – 82 ildir. Misisipi ştatında isə əksinə, burada yaşamaq bəlkə də daha pis deyil, amma çox qısa – yalnız 75 il.

Havayların milli balığı Humuhumunukunukuapua adlanır, bu isə rus dilində çox daha sıxıcı olan “qulaq-üzlü spinozavr” olaraq tərcümə olunur.

Dünyanın ən yüksək dağı – Mauna-Kea vulkanıdır, əgər onun yüksəkliyini dağın əsasında (10203 metr) hesablasanız, dəniz səviyyəsindən (4205 metr) deyil. Sadəcə vulkanın böyük bir hissəsi su altındadır. Vayaleale vulkanı isə Yer üzündəki ən nəmli yerdir – ildə orta hesabla 11684 mm yağıntı düşür, 1992-ci ildə isə rekord 16916 mm olmuşdur. Müqayisə üçün, Riqa şəhərində illik yağıntı miqdarı 700 mm-dən bir az azdır.

Yaxınlıqda isə dünyanın ən böyük aktiv vulkanı olan Mauna-Loa yerləşir, onun hündürlüyü Mauna-Keadan yalnız 36 metr azdır. 2022-ci il noyabrın 27-də, vulkan 1984-cü ildən sonra ilk dəfə oyanmış və zirvəsindəki çuxurda lavaya qərq olmuşdur. Noyabrın 28-də isə lava fışqıran qayalar boyunca yayılmağa başlamış, bunların əksəriyyəti bir neçə metr yüksəkliyə qalxmış, amma ən hündürləri 30-60 metr hündürlüyə çatmışdır.

Bilmirsinizmi ki, ABŞ-ın 100 dollarlıq pulunda təsvir edilən şəxs heç vaxt prezident olmamışdır? Bu, ABŞ-ın müstəqillik müharibəsinin liderlərindən biri olan Benjamin Franklin-dir, ABŞ-ın üç ən vacib tarixi sənədini imzalayan tək quruculardan biridir: ABŞ-ın Müstəqillik Bəyannaməsi, ABŞ Konstitusiyası və 1783-cü ildəki Versal sülh müqaviləsi.

Taumatawhakatangihangakoauauotamateaturipukakapikimaungahoronukupokaiwhenuakitanatahu – Yeni Zelandiyanın Şimal adasında yerləşən kiçik bir dağın adıdır, bu isə dünyanın ən uzun toponimlərindən biridir. Dağın adı maori dilindən tərcümə edildikdə belə başa düşülür: “Dağın zirvəsi, burada Tamatea, böyük dizləri olan bir kişi, dağları yuvarlayıb, udub, yer yeyən kimi məşhur olan, sevdiyinə burun fleytasında musiqi çalan” deməkdir.

Bu söz 85 hərfdən ibarətdir və Guinness Rekordlar Kitabına daxil edilib. Yerlilər adətən bu dağa sadəcə “Taumata” deyirlər.

Bəzi maraqlı qanunlar var, ABŞ-da yüz illik tarixə sahib olan və bəzi ştatlarda hələ də qüvvədə olan qanunlar. Zaman keçsə də, qanunlar qalır… Kolorado ştatında kişilərə yatan qadınları öpmək qadağandır. Viskonsin ştatında isə kişilərə qadınların orqazmı zamanı onlara atəş açmaq qadağandır. Bəzi ABŞ ştatlarında, məsələn, Arizona, Indiana və New York-da, ictimai yerlərdə geyimdən görünən ereksiya qanunsuz sayılır.

Onlar üçün cərimə tətbiq oluna bilər – hətta həbs edilə bilər. Oregon ştatında isə bir şəhərdə kişilərə cinsi əlaqə zamanı söyüş danışmaq qadağandır…

Ölümlər vadisində, dünyadakı ən quru və isti yerdə, 15 növ quş, 40 növ məməli, 44 növ sürünən, 12 növ amfibiyalar, 13 növ balıq və 545 növ bitki yaşayır.

Amerika qitəsini kəşf etmədən 450 il əvvəl, Orta Asiya alimi, ensiklopedist Əbu Reyhan Biruni, XI əsrdə yaşayaraq, bu qitənin mövcudluğunu dəqiq şəkildə proqnozlaşdırmışdı.

18 milyon avstraliyalıdan 4 milyondan çoxu son 50 il ərzində Avstraliyaya köçüb.

Dünyanın ən şimal şəhəri — Sankt-Peterburqdur. Ekvatora ən yaxın şəhər isə Singapur.